Jazep Najdziuk był białoruskim działaczem narodowym, drukarzem, wydawcą, twórcą i działaczem kulturalnym Inowrocławia. W pamięci mieszkańców zapisał się przede wszystkim jako szef nawiększego zakładu poligraficznego miasta - Drukarni Zakładu Wydawnictw CRS „Samopomoc Chłopska”. Pracując tam, przeszedł wszystkie szczeble zawodowej kariery: od drukarza aż do stanowiska dyrektora. Z jego inicjatywy powstały w latach 1964-1968 nowe budynki zakładu przy ulicy Cegielnej - budynki, w których obecnie mieści się „POZKAL”. Przed II wojną światową, jak i w jej trakcie, działał w białoruskim ruchu narodowym, Najdziuk był m.in. autorem pierwszej historii Białorusi. Gdy do Wilna zbliżała się Armia Czerwona, opuścił je. Na wiosnę 1945 roku znalazł się w Inowrocławiu, gdzie, używając nazwiska Józef Aleksandrowicz mieszkał aż do śmierci w 1984 roku.

Obchody rozpoczęły się mszą w kościele św. Józefa, po której na grobie Józefa Aleksandrowicza złożono liczne wiązanki kwiatów. O godzinie 10:00 na budynku drukarni POZKAL odsłonięto tablicę pamiątkową z medalionem autorstwa Włodzimierza Szparagi. Tablica jest dwujęzyczna - po polsku i białorusku - nawiązuje do zasług tego białoruskiego działacza narodowego oraz twórcy drukarni i życia kulturalnego Kujaw. Tablica została ufundowana przez przedstawicieli środowiska inowrocławskich poligrafów wśród których pamięć o Nim jest do dziś żywa.
Na uroczystość przybyli m.in.: konsul Białorusi w Gdańsku Michał Aleksiejczyk, przewodniczący Białoruskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego w Białymstoku Oleg Łatyszonek, poseł Marcin Wnuk, wicewojewoda Arkadiusz Horonziak, prezydent Inowrocławia Ryszard Brejza. Obecni byli pracownicy drukarni - w większości wychowankowie i współpracownicy Aleksandrowicza - pasjonaci kultury. Symbolicznego odsłonięcia tablicy dokonali: ze strony białoruskiej - córka Łucja Harytan wraz ze swoim wnukiem, przewodniczący BTSK Olegi Łatyszonek; ze strony polskiej - córka Lucyna Aleksandrowicz-Pędich ze swym synem, prezydent miasta Inowrocławia Ryszard Brejza, Piotr Milchert i Eugeniusz Waloch. Moment odsłonięcia uświetnił wystrzał z armaty stojącej u wejścia do „POZKAL-u”. Następnie, zaproszeni goście zwiedzili samą drukarnę, w tym Izbę Tradycji, a podczas poczęstunku mieli okazję trochę powspominać.

Kolejnym punktem programu była sesja naukowa poświęcona Aleksandrowiczowi. W sali koncertowej Szkoły Muzycznej z referatami wystąpili: prof. Jerzy Turonek z Instytutu Historii PAN („Jazep Najdziuk – syn narodu białoruskiego”), mgr. Edmund Mikołajczak z Inowrocławia (,,Józef Aleksandrowicz – zasłużony obywatel Inowrocławia). Zabrali głos także konsul Michał Aleksiejczyk i wicewojewoda Arkadiusz Horonziak. W części wspomnieniowej wystąpili między innymi Lucyna Aleksandrowicz-Pędich, dyrektor ZP-W „POZKAL” Zbigniew Chmiel, Marcin Wnuk, Ryszard Brejza, Swietłana Słowik, Helena Głogowska. Minirecital pieśni białoruskich zaprezentował bard Zmiecier Bartosik. Na zakończenie uroczystości gorące podziękowania wszystkim, którzy pomogli w ich organizacji złożył Piotr Milchert.

Pomysł uhonorowania twórcy drukarni narodził się w maju ubiegłego roku podczas obchodów Dnia Drukarza. Powstał Społeczny Komitet Fundacji Tablicy Upamiętniającej Józefa Aleksandrowicza, na którego czele stanął długoletni przyjaciel Aleksandrowicza – Piotr Milchert. Według niego napis na tablicy ma przyczynić się do zbliżenia między dwoma narodami.

Foto